Gemeentes: het is twee voor twaalf!..

Waar staan gemeentes na bijna 7 jaar decentralisatie van de Participatiewet, Jeugdwet en Wet maatschappelijke ondersteuning? “Als ze niet meer richting inwoners bewegen, is hun bestaansrecht in gevaar” aldus Lisalette Dijkers. Recent heeft ze de overstap gemaakt van de gemeente Veenendaal naar FProfs, een bureau dat organisaties begeleidt bij veranderprocessen. Hier hoopt ze op grote schaal impact te maken op de gewenste cultuur binnen organisaties.

Verandering is loslaten en omarmen

Lisalette werd verliefd op een Iraniër toen hij Europese studies studeerde in Amsterdam. Zelf was ze toen student culturen van het Midden-Oosten. Het huwelijk dat volgde maakte haar tot de persoon die ze vandaag is. Ze deed afstand van bekende, Nederlandse gebruiken om plaats te maken voor nieuwe ervaringen. Zo betreedt Lisalette niet langer een huiskamer met schoeisel aan en beheerst ze inmiddels ’tarof’, de kunst van indirecte communicatie om niemand te kwetsen. Dat is continue schakelen en mixen, zeker op een kantoor waar ‘radicale openhartigheid’ de norm is.

Gemeente als meewerkend voorwerp

Lisalette weet alles van het ‘sociaal domein’, een bekende term voor gemeentes, maar jargon voor de gemiddelde burger. En dat kenmerkt meteen het probleem. ‘De blik is nog te veel naar binnen gericht, terwijl ze op het balkon zouden moeten staan’, aldus Lisalette. FProfs pleit voor een helicopterview om het landschap te analyseren: welke burgerinitiatieven ontstaan; ben je daarbij betrokken of sta je buitenspel en wat betekent dat voor je inwoners? ‘Als gemeente wil je met name het meewerkend voorwerp zijn. Anders loop je het risico op meer affaires en verlies je grip op je maatschappelijke rol.’

Meten met menselijke maat

Werken met de menselijke maat is makkelijker gezegd dan gedaan. Gemeentes hebben enerzijds een vast budget om hun functie als vangnet te vervullen. Anderzijds zoeken ze de dialoog op zodat de inwoner zoveel mogelijk zelf verantwoordelijkheid neemt. In die ruimte moet de verandering plaatsvinden van ‘’wij weten wat goed voor u is” naar “wat kunnen we voor u doen?” Dit vraagt om een gedragsmatige aanpak en dus niet om techniek of meer regels. FProfs helpt meerdere gemeentes bij deze slag door ‘dicht op de huid’ te zitten: meekijken bij teams, in een vast ritme, wat de organisatie nodig heeft om zo, stap voor stap, inwonergericht denken te faciliteren. Kortom er is geen tijd te verliezen. Zelfs als dit het aangaan van ongebruikelijke coalities betekent!